Apretura to nic innego jak proces uszlachetniania materiału, nazywane także jego wykończeniem. Pochodzący z języka francuskiego termin odnosi się do różnego rodzaju powierzchni, jednak najszersze zastosowanie znalazł w przemyśle włókienniczym. Apreturowanie wykonuje się na końcu procesu wytwarzania materiału. Gdy tkanina zostaje zdjęta z krosna, można poddać ją różnym czynnościom, które zmienią jej wygląd lub nadadzą jej określonych właściwości. Czynności apreciarskich jest mnóstwo, a my postaramy się przytoczyć ich najpopularniejsze odmiany.
Rodzaje apretury w przemyśle włókienniczym
Apretura tkanin to prawdziwa sztuka uszlachetniania! Gdyby nie ona świat materiałów na pewno byłby znacznie uboższy. Rodzaje apretury uzależnione są od rodzaju tkaniny. Wśród jej najpopularniejszych odmian możemy wyróżnić:
- apreturę tkanin bawełnianych,
- apreturę tkanin lnianych,
- apreturę tkanin jedwabnych,
- apreturę tkanin wełnianych.
Tradycyjne metody apreciarskie
Apretury wykonywane są od lat. Aktualnie liczba sposobów, dzięki którym można wykończyć tkaniny, jest trudna do policzenia. Skupmy się jednak na typowych metodach apretury, na przykładzie najpopularniejszej tkaniny, jaką jest bawełna. Wykończenie bawełny można wykonać na różne sposoby. Może być to tzw. osmalenie. Polega ono na krótkim kontakcie tkaniny z płomieniem gazowym lub rozpalonym do czerwoności żelazem. Ma to na celu osmalenie wystających z tkaniny włosków.
Inne sposoby na wykończenie tkaniny bawełnianej to m.in. wybielanie chlorem (w taki sposób uzyskuje się jasny dżins), czy nałożenie przy pomocy walców mieszanki składającej się z krochmalu, gumy, wosku i stearyny (tzw. gumowanie).
Ciekawym sposobem na wykonanie apretury na tkaninie bawełnianej jest kalandrowanie, czyli prasowanie pomiędzy walcami aż do uzyskania połysku. Istnieje inna odmiana tej apretury, tzw. morowanie, które ma na celu nieregularne wystąpienie połysku. Z kolei wytłaczanie (nazywane też żufrowaniem) to kalandrowanie walcami wzorcowanymi. Uzyskuje się w ten sposób wzorzyste wklęsłości lub wypukłości.
Czynnością apreciarską jest także farbowanie bawełny.
Podobne czynności apreciarskie wykonuje się przy tkaninach lnianych i jedwabnych.
Nieco bardziej skomplikowana jest tradycyjna apretura tkanin wełnianych.
Nowoczesne apretury
Aktualnie w przemyśle włókienniczym gama stosowanych apretur (nazywanych także apretami) jest olbrzymia. Z każdym rokiem pojawiają się nowe metody i nowe substancje uszlachetniania tkanin. Dzięki apreturom materiały mogą uzyskiwać już nie tylko połysk, gładkość i wzory, ale także elastyczność i miękkość, wodoodporność i niepalność. Ponadto, apretura wzmacnia włókna. Żywice syntetyczne – termoplastyczne lub termoreaktywne, sprawiają, że tkanina staje się trwalsza i odporna na działanie wody. Polimery są nanoszone na materiały, a po wysuszeniu i podgrzaniu tworzą cienką warstwę wypełniającą przestrzenie między włóknami tkaniny, dając jej dodatkowe usztywnienie. Tego typu apretury dostosowane są do wysokogatunkowych tkanin bawełnianych i wiskozowych. Wykończenie tkanin gniotących się, np. tkanych z włókien celulozowych daje efekt prasowania - pozwala uszlachetnić je w taki sposób, że prasowanie staje się zbędne.