Wybierając materiał tekstylny, często możemy spotkać się z różnymi pojęciami, które jej dotyczą. Jednym z nich jest gramatura tkaniny. Znając jej wartość oraz rodzaj materiału, jesteśmy w stanie dość dokładnie wyobrazić sobie, jak w rzeczywistości będzie ona wyglądała. To bardzo cenna umiejętność, dzięki której możemy dość precyzyjnie wybrać tkaninę, nawet jej nie dotykając. Można dzięki temu uniknąć rozczarowania, że np. zamówiona bawełna nadaje się na t-shirty, podczas gdy poszukiwany przez nas materiał miał posłużyć do uszycia spodni dresowych. Gramatura pozwala nam bowiem określić ciężar materiału.
Gramatura tkanin – co powinieneś o niej wiedzieć?
Aby dobrze zrozumieć pojęcie gramatury materiału, warto rozpocząć od wyjaśnienia, co to jest tkanina. Zgodnie z definicją, jest to płaski wyrób włókienniczy. Powstaje on w wyniku przeplatania ze sobą osnowy i wątku – prostopadłych układów nitek. Robi się to według ustalonego splotu, na ręcznych lub mechanicznych krosnach tkackich w procesie nazywanym tkaniem. Półproduktem do wytwarzania tkanin włókienniczych jest przędza tkacka, która może składać się z włókien naturalnych, syntetycznych lub ich mieszanek.
Czym jest więc gramatura? Najprościej ujmując, jest to waga włókien użytych do wyprodukowania metra kwadratowego materiału. Im wyższa – tym grubszy lub bardziej mięsisty materiał. W materiałoznawstwie jest ona określana symbolem gsm.
Gramatura a rodzaj tkaniny
Gramatura tkanin pozwala określić jej właściwości, jednak to tylko jeden z parametrów materiału. Dla całościowego obrazu powinniśmy znać jej skład i splot, czyli po prostu rodzaj tkaniny. Krawcowe doskonale wiedzą, czym charakteryzują się welwet, szyfon, flausz czy bawełna, jednak to gramatura tkanin pozwala im dokładnie sobie wyobrazić, co kupują podczas składania zamówienia przez internet. Za przykład niech posłuży tkanina bawełniana, czyli taka, z jakiej przeważnie szyte są klasyczne t-shirty. Gramatura bawełny 160 g/m2 sprawdza się najlepiej podczas znakowania koszulek za pomocą sitodruku, jednak jeśli chcemy takie t-shirty haftować, odpowiedni będzie materiał o gramaturze 200 g/m2.
Gramatura tkanin – im wyższa, tym lepsza?
Utarło się stwierdzenie, że im wyższa gramatura materiału, tym lepiej. Nie jest to jednak prawdą, ponieważ tak naprawdę gramatura powinna odpowiadać temu, do czego tkanina ma służyć. Jeśli chcemy szyć lekkie, dziecięce polarki, gramatura 150g/m2 będzie idealna, ponieważ pozwoli uszyć małe elementy i wąskie podłożenia. Jeśli jednak chcemy uszyć bluzę idealną do chodzenia po górach, odpowiednia będzie wartość 300g/m2.
Warto wiedzieć, że gramaturę tkanin określa się dla wszystkich materiałów – od tych na ubrania, poprzez tkaniny obiciowe, aż po materiały, z których szyjemy tekstylia domowe, takie jak pościele czy zasłony. Za każdym razem kryterium odpowiedniego doboru będzie zasadne, obalając obiegową opinię, że wyższa gramatura oznacza materiał lepszej jakości. Nawet w przypadku tkaniny na t-shirty to jakość włókna i wykonanie splotu będzie zasadniczo świadczyć o jakości, ponieważ nawet tkanina o wysokiej gramaturze, jeśli jest utkana z przędzy o niskiej jakości, będzie po prostu nietrwała.
Jak samodzielnie obliczyć gramaturę materiału?
Czasami zdarza się sytuacja, w której mamy materiał, jednak nie znamy jego gramatury. Czy trzeba w takim wypadku dopytywać o informację producenta? Nie, można samemu ją obliczyć. Można w ten sposób sprawdzić także, czy faktyczny produkt odpowiada specyfikacji.
Jak tego dokonać? Najłatwiej jest zważyć metr kwadratowy materiału. Jeśli tkanina ma gramaturę 200g, to kwadrat o powierzchni metr na metr powinien ważyć właśnie tyle. Jeżeli jednak nie mamy możliwości zważenia takiej próbki, możemy obliczyć go na podstawie dowolnego kwadratu lub prostokąta. Taki skrawek materiału kładziemy na wadze (np. na zwykłej wadze kuchennej). Pomiar, który pokaże waga, dzielimy wówczas przez pole powierzchni próbki wyrażoną w metrach kwadratowych. Wynikiem będzie gramatura tkaniny.